Raad van Europa

De Raad van Europa heeft op 27 januari 2021 besloten dat niemand tegen zijn wil gevaccineerd mag worden. Dit is uitgebreid beschreven in resolutie 2361 (2021).
Art. 7.3.1: no one is politically, socially, or otherwise pressured to get themselves vaccinations.
Art. 7.3.2: no one is discriminated against for not having been vaccinated.
De Raad van Europa is een internationale organisatie waar 47 Europese landen lid van zijn. Een resolutie van de Raad heeft politieke betekenis, maar in een resolutie staat niet hoe dat doel moet worden bereikt.

Op basis hiervan zou je dus kunnen concluderen dat een vaccinatiebewijs of -paspoort dus niet is toegestaan.

Gezondheidsraad

Op 4 februari 2021 de Gezondheidsraad haar advies uitgebracht met als titel Ethische en Juridische afwegingen COVID-19-vaccinatie. Dit advies is de reactie van de commissie Ethiek en Recht van de Gezondheidsraad op de volgende 2 vragen van de minister:
1. Welke categorieën beleidsinterventies zijn er op het continuüm van niet ingrijpen in de keuzevrijheid tot drang en dwang en vanuit welk afwegingskader kunnen deze beoordeeld worden?
2. Welke rol heeft de overheid in de situatie dat private partijen (zoals werkgevers, zorginstellingen, scholen of sociale gelegenheden) een vaccinatiebewijs gaan vragen als voorwaarde voor toegang tot een bepaalde plaats of voorziening? Hoe kan de overheid nadere invulling aan die rol geven?

In hoofdstuk 4 van het advies stelt de commissie dat:

  • Op grond van de wet hebben private partijen in principe de vrijheid om een vaccinatiebewijs als voorwaarde te stellen voor toegang tot diensten of voorzieningen, zolang zij binnen de grenzen van de relevante wet- en regelgeving blijven (op het gebied van discriminatie, gelijke behandeling en privacy). Private partijen moeten een belangenafweging maken en kunnen aantonen dat het vaccinatiebewijs een gerechtvaardigd doel dient, noodzakelijk is om dat doel te bereiken en voldoet aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit. Bij onaanvaardbare inbreuken mag van de overheid worden verwacht dat zij ingrijpt.
  • Bij private partijen valt te denken aan werkgevers, sociale gelegenheden (zoals horeca en evenementenorganisatie), maar ook aan zorginstellingen of scholen (private partijen, die collectieve (publieke) diensten uitvoeren).
  • Een mogelijk argument voor de inzet van een vaccinatiebewijs door private partijen is bijvoorbeeld de verwachting dat zo’n maatregel leidt tot een lager ziekteverzuim, meer klanten of bezoekers of een kleiner risico op sluiting vanwege een lager besmettingsrisico. Een ander argument voor de inzet van vaccinatiebewijzen is de zorgplicht die private partijen hebben.
  • Voor veel settings geldt dat private partijen pas de inzet van een vaccinatiebewijs kunnen overwegen als de overheid de beperkende maatregelen heeft afgeschaald en zij hun diensten en voorzieningen weer open mogen stellen voor het publiek.
  • Een bewijs van een recente negatieve testuitslag zou afhankelijk van de omstandigheden een minder ingrijpend alternatief kunnen zijn.
  • Zo lang nog niet iedereen in Nederland de kans heeft gehad zich te laten vaccineren, zal de inzet van vaccinatiebewijzen voor sommige groepen tot uitsluiting kunnen leiden. ….. Per situatie moet worden beoordeeld of dergelijke uitsluiting gerechtvaardigd is of niet.
  • Nederlandse vliegmaatschappijen mogen vragen om een vaccinatiebewijs.

De Commissie is dus van mening dat de overheid kan kiezen uit een scala aan maatregelen om de deelname aan het vaccinatieprogramma tegen COVID-19 te stimuleren, waaronder het verlangen van een vaccinatiebewijs. Daarnaast mogen volgens de Gezondheidsraad restauranteigenaren, organisatoren van evenementen, Nederlandse luchtvaartmaatschappijen, etc. ook vragen om een vaccinatiebewijs als zij het idee hebben dat ze daarmee meer klanten kunnen binnenhalen.

Voor mij is onbegrijpelijk hoe dit vergaande advies in overeenstemming is met de bovengenoemde internationale resolutie.

Daarnaast komen er bij mij een aantal vragen op.

  • Het kan toch niet zo zijn dat een vaccinatiebewijs kan worden gevraagd als nog niet iedere Nederlander de gelegenheid heeft gehad om zich te laten vaccineren?
  • Als iedereen de kans heeft gehad om zich te laten vaccineren en de vaccinatiegraad is hoog genoeg, dan is een vaccinatiebewijs toch niet meer niet noodzakelijk?
  • Hoeveel mensen mogen zich niet laten vaccineren? Hoeveel procent van de bevolking is dat? Is het gerechtvaardigd dat de rest van de bevolking zich allerlei verplichtingen moet laten opleggen omdat deze groep risico loopt op een Covid-infectie? Zou het niet rechtvaardiger zijn om te adviseren dat juist die kwetsbare groep zichzelf beschermd door zich te onthouden van potentieel gevaarlijke sociale contacten? Vanzelfsprekend geen verplichting, maar eigen keuze!